SOMATOFORM BOZUKLUKLAR

SOMATOFORM BOZUKLUKLAR

Somatoform bozukluk nedir?

Günümüzde çoğu hastalığın oluşmasında psikolojik sorunlar bir faktör yani besleyici olarak görülmektedir ancak somatoform bozuklukta ana sebep psikolojiktir. Somatoform bozukluklar, kişinin belli bir organik yani tıbbi rahatsızlığı olmamasına karşı vücudunun farklı yerlerinde farklı türde ağrılar hissetmesidir. Bu hastalığın kökeni psikolojik sorunlardır, kişinin psikolojik sorunları arttıkça fiziksel ağrıları şiddetlenir. Örneğin, kişi ruhsal sıkıntı hissettiği zaman kişinin kolu tutmaz olur, baş ağrısı tutar, vücudunda uyuşmalar meydana gelir. Genelde hastalar ağır bir stres döneminden geçtiklerinde, bir travma yaşadıklarında, olaylarla mücadele etmekte zorlandıklarında ya da psikolojik sorunlarını baskıladıklarında bu hastalıkla karşı karşıya gelirler. Sorunlarını içine atan, sorunlarla mücadele etmeyen, içine kapanık kişilerin ruhsal sorunları bedensel bir sorun halini alır, ruhsal sorunlar kendini bedensel yakınmalarla ifade etmeye başlar. Kişiler başta sorunun psikolojik olabileceğini düşünmedikleri için doktor doktor dolaşırlar ve ağrılarına çare ararlar. Ağrılar o kadar gerçektir ki bazen doktorlar da sebebini anlamakta zorlanırlar.

Somatoform bozukluklar altı alt başlıkta incelenir. Bunlar:

• Somatizasyon bozukluğu
• Hipokondriyazis
• Konversiyon bozukluğu
• Ağrı bozukluğu
• Beden dismorfik bozukluğu
• Ayrışmamış somatoform bozukluk

Somatizasyon Bozukluğu

Bu hastalıkta kişinin psikolojik sıkıntıları bedene yansır. Kişi sindirim sistemi bozukluğu, cinsel belirti ve nörolojik belirtilerle doktora başvurur. Kişinin vücudundaki ağrılar kişinin doktor doktor gezmesine sebep olur fakat sonucunda fiziksel bir rahatsızlık tespit edilemez. Somatizasyon bozukluğuna sahip olan kişi hasta rolü yapmıyordur, gerçekten fiziksel ağrılar vardır fakat bu ağrıların sebebi psikolojiktir.

Hipokondriyazis

Bu hastalık halk arasında ‘’hastalık hastalığı’’ olarak bilinir. Bu kişiler sık sık doktora giderler ama doktorlar bir hastalık belirtisi bulamadığından doktorlara da inanmazlar. Bu kişiler gereksiz birçok tahlil ve test yaptırırlar. Kişiler kendi bedenleriyle aşırı bir meşguliyet içerisindedirler. Bu kişiler vücudundaki belirtileri yanlış yorumlar ve ciddi bir hastalığı olabileceği korkusuna kapılırlar. Kişiler korkularının yersiz olduğunu bilse de kaygıları azalmaz. Bu hastalık sosyal yaşantılarını da olumsuz yönde etkiler, sosyal ilişkileri bozulur ve zamanlarını doktor doktor gezmeye ayırdıklarından hayat standartları düşer.

Konversiyon Bozukluğu

Konversiyonun kelime anlamı dönüştürmedir ve adından da anlaşılacağı gibi bu hastalık genellikle bir savunma mekanizması olarak ortaya çıkar. Psikolojik sorunlar bedensel belirtilere dönüşür. Kişide fiziksel bir sorun olmamasına rağmen duyu kaybı, nörolojik etkiler ve motor bozuklukları gözükür. Bu kişiler psikolojik kökenli nöbet geçirir. Bu bozukluklar genelde aniden ortaya çıkar ve kişi için korku verici bir durumdur. Stres bu olayları tetiklemektedir.

Ağrı Bozukluğu

Kişinin bedeninin bir ya da birden fazla yerinde fiziksel bir sebeple açıklanamayan bir ağrı vardır. Kişinin ağrıları sinir sistemi ile uyumsuzdur. Yapılan tetkiklerde vücutta görülen ağrıları açıklayacak bir neden tespit edilmez. Bu ağrılar kişinin işlevselliğini olumsuz yönde etkiler. Ağrının başlamasında, artmasında ve azalmasında psikolojik etkenler etkilidir.

Beden Dismorfik Bozukluğu

Kişi süreli aslında var olmayan bir bedensel kusuruyla uğraşır. Kişi fiziksel görünümüyle ilgili aşırı bir uğraş içerisindedir. Geçirilen operasyonlar kişiyi tatmin etmez. Bu uğraşlar kişinin sosyal yaşamını olumsuz yönde etkiler, kişinin sosyal ortamlardan uzaklaşmasına neden olur.

Ayrışmamış Somatoform Bozukluk

Bu bozukluk herhangi bir grup altında sınıflandırılamayan ancak belli somatik bozukluklarla ilerleyen bir bozukluktur. Kişide belirli bir tıbbi duruma bağlı olmadan en az altı ay boyunca fiziksel yakınmalar görülür. Semptomlar kişiden kişiye farklılıklar gösterir. Kişiler yakınmalarına çare bulmak için doktor doktor gezerler daha sonra bir psikologa yönlendirilirler.

Psikoterapi süreci nasıl ilerler?

Kişiler doktor doktor dolaşmaktan vazgeçip sorunun psikolojik olduğunu fark ettikten sonra bir psikologa başvururlar. Psikoterapiler genelde terapi ve ilaçla ilerlemektedir. Psikoterapinin yol haritası bireye özgü düzenlenir. Kişinin geçmiş yaşantısı psikoterapi sürecinin belirlenmesinde önemlidir.

İZMİR TERAPİ VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK MERKEZİ

M.Berk KARAOĞLU

Psikolog-Aile Danışmanı-Cinsel Terapist